Bệnh xoắn khuẩn do chủng Leptospira gây ra ở hầu hết các loại gia súc hiện nay ở Việt Nam, bệnh còn có thể lây lan sang cả con người nên được đánh giá là một trong những loại bệnh nguy hiểm gây thiệt hại lớn cho bà con chăn nuôi. Khi mắc bệnh đặc điểm dễ nhận biết nhất là con vật bị sốt vàng da, đái ra huyết sắc tố hay ra máu, viêm gan, thận, rối loạn tiêu hóa và ở bò cái sinh sản có thể khiến con vật bị sẩy thai.
Nguyên nhân
Xoắn khuẩn Leptospira gây bệnh chủ yếu qua đường tiêu hóa. Gia súc ăn uống phải các chất bài tiết, nhất là nước tiểu có nhiễm xoắn khuẩn sẽ bị nhiễm bệnh. Ngoài ra vi khuẩn còn có thể xâm nhập qua da và niêm mạc không bị tổn thương khi con vật bơi trong nước bẩn có xoắn khuẩn cũng sẽ bị nhiễm bệnh.
Dấu hiệu nhận biết
Thời gian tiến triển của bệnh có thể kéo dài từ 10 – 20 ngày. Gia súc khi mắc bệnh thường ở 3 thể khác nhau:
- Thể quá cấp
- Lúc này bệnh phát ra rất đột ngột, con vật sốt cao, giảm hoặc dừng nhu động dạ cỏ và ruột, trạng thái mệt mỏi, lờ đờ chỉ thích nằm 1 chỗ, kém ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn, đi ngoài bị táo bón. Niêm mạc và da vàng sẫm, nước tiểu cũng có màu vàng.
- Ở thể này thường xảy ra ở những gia súc có chửa, con vật sẽ chết sau khoảng thời gian 3 – 7 ngày khi phát bệnh.
- Thể cấp tính
- Thường gặp nhất ở gia súc non, khi nhiễm bệnh ở thể này con vật sẽ sốt cao 40 – 41 độ C, trạng thái mệt nhọc, ít ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn, nhu động dạ cỏ giảm.
- Một số trường hợp sau khi bị táo bón con vật sẽ bị ỉa chảy.
- Da, niêm mạc vàng sẫm, nước tiểu vàng hoặc nâu vì có huyết sắc tố, đôi khi có lẫn cả máu trong đó. Mí mắt, môi, má có hiện tượng phù thủng và hoại tử da.
- Con vật gầy đi một cách nhanh chóng do bỏ ăn và ỉa chảy lâu ngày, lông dựng, thiếu máu nặng…
- Bệnh kéo dài từ 5 – 10 ngày, tỉ lệ chết cao từ 50 – 70%.
- Thể mãn tính
- Ở thể này xảy ra ở mọi lứa tuổi của gia súc.
- Con vật khi mắc bệnh ở thể này chỉ thể hiện gầy yếu, lông rụng, thiếu máu, đôi khi có phù thủng ở mặt, ở yếm ngực, nước tiểu có màu vàng, tiêu chảy trong thời gian dài.
- Gia súc đang có chửa khi nhiễm bệnh có thể bị sẩy thai.
Cách phòng bệnh
Bà con cần tiến hành xét nghiệm huyết thanh học để xách định chủng Leptospira gây bệnh tại địa phương để đưa ra lựa chọn một loại vắc-xin tiêm phòng phù hợp.
Hiện nay ở Việt Nam thường dùng vắc-xin chết gồm 6 chủng gây bệnh phổ biến.
Ngoài phòng bệnh bằng vắc-xin, bà con nên kết hợp với chuẩn đoán bệnh để sớm phát hiện gia súc nhiễm bệnh rồi đưa ra phương án cách ly an toàn.
Thường xuyên vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, chăm sóc và bồi dưỡng giá súc tốt để chúng có một sức đề kháng bệnh tốt.
Định kỳ khoảng 15 ngày sát trùng chuồng trại bằng Vimekon.
Chú ý tiêu diệt chuột trong khu trang trại chăn nuôi vì chuột có thể mang mầm bệnh từ nơi này sang nơi khác.
Kiểm tra huyết thanh học định kỳ để xử lý triệt để các trường hợp bệnh mãn tính.
Cách điều trị
Khi gia súc nhiễm bệnh bà con có thể điều trị bằng cách sử dụng các loại thuốc kháng sinh sau:
- Pen – Strep với liều dùng 1g cho 20kg thể trọng.
- Marbovitryl với liều dùng 1ml cho 10kg thể trọng.
- Vime-Sone với liều dùng 1ml cho 10kg thể trọng.
Ngoài ra bà con còn có thể kết hợp thuốc kháng viêm Ketovet hoặc Dexamethasone và các thuốc trợ sức như Vitamin C, B.complex Fortified để tăng hiệu quả trong quá trình điều trị.
