Chọn giống trong ngành chăn nuôi dê là một khâu rất quan trọng, việc chọn lọc kết hợp vơi chăm sóc tốt sẽ giúp cho đàn dê phát triển nhanh đáp ứng được các yêu cầu đề ra mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Xem thêm:
Chọn giống dê đực
Dê đực giống phải khỏe mạnh, khung xương phát triển tốt, cấu trúc cân xứng, biểu hiện đặc tính giống rõ rệt và có cơ quan sinh dục phát triển đều, săn, khỏe mạnh, bìu dái nổi rõ. Đầu cổ mạnh, ngẩng cao biểu hiện tính đực rõ rệt, tính hăng cao và hơi ôm vào mùa phối giống. Lông ngực sâu và dài, lưng thẳng. mông dài và dốc từ từ, lông mịn. Chân thẳng và mạnh, đặc biệt phần cổ chân không quay ra ngoài nhiều và cân xứng với phần thân, không có các khuyết tật về thể chất như: chân vòng kiềng, hàm dưới nhô ra hay thụt vào nhiều… Nên chọn dê đực trong lứa sinh đôi, đặc biệt tinh dịch phải có phẩm chất tốt, nhất là không có tinh trùng dị dạng. Tuyển chọn đúng dê đực giống rất quan trọng vì: Dê đực là phân nữa đàn dê.
Việc chọn dê đực giống chủ yếu dựa trên khả năng thụ tinh, ngoại hình, phẩn chất chăn nuôi, dòng giống.
Ngoại hình
Tùy theo giống mà dê có các ngoại hình khác nhau nhưng khi chọn dê đực giống bà con cần chú ý thân hình dê phải chắc chăn, ngực nở, tứ chi khỏe mạnh, cứng cáp chắc chắn, hai tinh hoàn đều to.
Nên chọn những con có đặc điểm ngoại hình như sau
- Có ngoại hình đặc trưng của giống.
- To khỏe nhất trong đàn.
- Có đầu ngắn, rộng, tai to và dày, thân hình cân đối, cổ to, ngực nở, tứ chi khỏe mạnh, cứng cáp, chắc chắn, hai tinh hoàn đều và to.
- Dê không có dị tật ngoại hình như chân cong, móng chân quá ngắn hay quá dài.
Chọn giống dê cái
Ngoại hình
- Thể hiện được những đặc trưng ngoại hình của giống
- Đối với dê hướng thịt thân hình cần có dạng hình chữ nhật, còn đối với dê hướng sữa thì thân hình cần có dạng hình nêm.
- Đầu rộng, hơi dài, cổ dài vừa phải, mình nở rộng, ngực sâu và dài, lưng phẳng, bụng to vừa phải, hông rộng, da mềm, lông bông mịn, bộ phận sinh dục nở nang.
- Chân phải dài để cho bầu vú không gần mặt đất. Bốn chân thẳng, dáng đứng nghiêm chỉnh, các khớp gọn và thanh.
- Bầu vú nở rộng, các phần cân đối, bầu vú gắn chặt vào phần bụng, gọn ở phía trước, hai núm vú dài và đưa về phía trước, nhìn phía sau bầu vú nở tròn, lông bầu vú càng mịn càng tốt, bầu vú phải treo vững, núm vú to dài từ 4 – 6cm, có nhiều tĩnh mạch nổi rõ trên bầu vú, không có núm vú kẽ.
Những con dê cái có ngoại hình như sau không nên chọn làm giống
- Đầu dài, trụi lông tai.
- Cổ ngắn, thô.
- Lồng ngực hẹp, sườn thẳng, nhìn ngăng có hình viên gạc.
- Bụng nhỏ.
- Vú thịt (trông gồ ghề, khi căng sữa bóp thấy cứng, sữa ra ít).
- Chân móng không thẳng, đầu gối chân trước dày, chân trước không thẳng, chân sau vòng kiềng, cổ chân yếu, quá bẹt, khớp mắt cá ở hai chân gồ sát nhau khi đi.
- Xương hông hẹp và dốc.
Chọn giống dê cái sữa
Ngoại hình
Đầu rộng hơi dài, mình nở nang, ngực sâu và dài, lưng thẳng, bụng to vừa phải, bộ phận sinh dục nở nang.
Những con đầu dài, trụi lông tai, lồng ngực hẹp thì không khỏe, hay mắc bệnh và khó nuôi.
Tứ chi:
Hai chân trước thẳng, chân sau cứng cáp, các khớp gọn thanh không dày. Những các thể có tứ chi sau cần cần loại bỏ.
Thể trọng:
Khối lượng cơ thể con vật tỷ lệ thuận với năng suất sữa và thịt (trong cùng một điều kiện nuôi dưỡng). Dê Bách Thảo nên chọn những con có trọng lượng từ 30 – 40kg (lứa 1).
Bầu vú:
Bầu vú nở rộng, các phần cân đối, bầu vú gắn chặt vào phần bụng, gọn ở phía trước, hai núm vú dài và đưa về phía trước, nhìn từ phía sau thấy bầu vú nở tròn, lông bầu vú càng mịn càng tốt. Núm vú to, dài từ 4 – 6cm. Có nhiều tĩnh mạch nổi trên bầu vú.
Những đặc điểm của dê sữa cái nên chọn làm giống
- Đầu rộng, hơi dài, vẻ mặt linh hoạt.
- Cổ dài, mềm mại, nhọn về phía đầu.
- Lưng thẳng.
- Có một lõm ở phía xương chậu thể hiện khả năng tiêu hóa tốt.
- Những mạch máu lớn nổi rõ ở phía sau. Những núm vú to, dài 4 – 6cm treo vững vàng trên bầu vú. Bầu vú gắn chặt vào phần bụng, gọn về phía trước.
- Thấy rõ các tĩnh mạch ở phía trước bầu vú.
- Chân trước thẳng, cân đối.
- Hàm khỏe.
Những đặc điểm của dê sữa cái không nên chọn làm giống
- Đầu dài, trụi lông tai.
- Cổ ngắn, thô.
- Bụng nhỏ.
Vú nhỏ, không gắn chặt vào thành bụng.