Cách đây vài năm thu nhập chính của gia đình anh Trần Văn Đào ở Ấp 1, xã Minh Thành, huyện Chơn Thành chủ yếu vào vườn cao su, song từ khi cao su rớt giá anh Đào chuyển sang nuôi bò để tăng thêm thu nhập cho gia đình. Hiện anh Đào đang nuôi 3 con bò trong đó có 2 con bò mẹ và 1 con bò con với 3 con bò mỗi ngày anh Đào phải dắt đi ăn cỏ ở ven suối, nhiều hôm trời mưa gió cũng phải dắt bò đi ăn cỏ. Mùa mưa thì dễ dàng kiếm thức ăn nhưng mùa khô nguồn thức ăn trở nên khan hiếm. Vì vậy để phục vụ chăn nuôi bò anh Đào đã mua 2 sào đất đầu tư hệ thống tưới nước và trồng cỏ Va06. Đây là giống cỏ có năng suất hơn 450 tấn/hecta.

Cỏ Va06 có hình dáng như cây mía, thân mọc thẳng, dạng bụi, thích ứng rộng có thể trồng trên tất cả các loại đất, sức chống chịu tốt nên tỷ lệ sống sau khi trồng hơn 98%, tốc độ sinh trưởng mạnh, một cây có thể mọc 20 – 25 nhánh một năm, cao nhất là 50 – 60 nhánh một năm. Vì vậy khoảng cách trồng thưa 40 x 60cm, sau 40 ngày trồng có thể thu hoạch đợt đầu tiên. Nếu chăm sóc tốt thì có thể thu hoạch từ 6 – 7 năm.
Cỏ Va06 giàu chất dinh dưỡng và chất xơ có thể làm thức ăn tươi, thức ăn ủ chua hoặc phơi khô để dành làm thức ăn cho bò.
Anh Đào cho biết trung tâm khuyến nông khuyến ngư tỉnh đã hỗ trợ giống cỏ Va06 và 50% chi phí đầu tư hệ thống tưới nước nhờ đó mà gia đình anh đã bớt một phần chi phí đầu tư. Anh Đào đã thiết kế hệ thống ống tưới với mật độ 4 x 4m được điều khiển bởi một công tơ điện, vòi nước xoay tròn phun đều lên đồng cỏ.

Anh Đào luôn chú ý tới khâu chăm sóc, thường xuyên bón phân chuồng và phân lân cho vườn cỏ. Sau mỗi lần cắt anh còn bón thêm mỗi gốc 10g phân Ure, lượng nước tưới cũng nhiều hơn. Nhờ chăm sóc tốt nên vườn cỏ nhà anh xanh tốt quanh năm. Với 2 sào cỏ anh Đào đã chủ động được nguồn thức ăn cho bò vào mùa khô và còn tiết kiệm thời gian chăm sóc cỏ để làm thêm việc nhà.
Việc ứng dụng trồng cỏ Va06 phục vụ chăn nuôi bò của hộ anh Trần Văn Đào bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực. Một số hộ chăn nuôi bò trong Ấp 1 thấy được lợi ích của trồng cỏ nuôi bò cũng đã bắt đầu đến nhà anh Đào học hỏi và làm theo.
Ứng dụng máy cắt cỏ trong chăn nuôi bò

Mang trong mình căn bệnh hiểm nghèo ung thư, chị Phan Thị Sáng ở Ấp 5, xã Minh Thành, huyện Chơn Thành lại còn phải nuôi thêm 2 con nhỏ. Toàn bộ tài sản nhà, đất đã bán để chữa bệnh, cả 3 mẹ con chị Sáng phải ở nhờ nhà ông bà ngoại. Nhờ cha mẹ giúp đỡ cho vay vốn nên chị Sáng đã mua 1 con bò về nuôi để tăng thêm thu nhập. Sau 3 năm từ con bò mẹ ban đầu chị đã có thêm 3 con bò con, hàng ngày chị dắt bò đi ăn cỏ ven suối. Vào mùa khô cỏ trở nên khan hiếm nên chị Sáng phải dắt bò đi xa hơn.
Năm 2014 chị được trung tâm khuyến nông khuyến ngư tỉnh hỗ trợ giống cỏ Va06 và hỗ trợ thêm 50% kinh phí đầu tư hệ thống tưới nước. Mượn đất của cha mẹ chị trồng 2.000m2 cỏ Va06 sau gần 2 năm vườn cỏ xanh tốt cao hơn đầu người. Từ khi có cỏ tại vườn chị Sáng không phải tốn công dắt bò đi ăn cỏ nên có thêm thời gian làm việc nhà.
Dành dụm được một ít tiền chị Sáng mua một máy cắt cỏ với giá 3,5 triệu đồng. Từ khi có máy cắt cỏ chị tiết kiệm được thời gian băm cỏ cho bò, cỏ được cắt nhuyễn từ gốc tới ngọn và không bỏ sót phần nào. Sau hơn một năm trồng cỏ nuôi bò kinh tế của gia đình chị chưa thể gọi là giàu nhưng cũng đã khá hơn lúc trước. Bây giờ 4 con bò được xem là tài sản để dành của chị, chị Sáng dự định sang năm sẽ mượn thêm đất của cha mẹ trồng thêm cỏ mở rộng chăn nuôi.
Mỗi ngày công việc cắt cỏ cho bò ăn và chăm sóc con cái đã giúp chị có thêm động lực vượt qua bệnh tật.
Chị Phan Thị Sáng là hộ thứ 2 ở xã Minh Thành được thụ hưởng nguồn vốn từ dự án trồng cỏ nuôi bò. Tuy mô hình này chưa được nhân rộng nhưng rất nhiều hộ đã đến tham quan vườn cỏ của chị Sáng. Họ tự bỏ vốn đầu tư trồng cỏ để phục vụ chăn nuôi gia súc, gia cầm. Cũng từ đây kinh tế của một số hộ đã bắt đầu khá lên nhờ chăn nuôi bò.
Hiệu quả kinh tế từ nuôi bò lai
Bắt đầu nuôi bò vào năm 2007, ông Lê Văn Khiết ở Ấp 1, xã Tân Khai, huyện Hớn Quản đã chọn giống bò Zebu để gieo tinh nhân tạo cho bò cái của gia đình mình. Sau mỗi năm ông lại có thêm một con bê con ra đời, hiện ông Khiết đang nuôi 2 con bò mẹ và 1 con bò con lai Zebu.
Bò lai Zebu rất khỏe mạnh, kháng bệnh tốt, ăn khỏe và tăng trọng nhanh. Nhiều người thấy ông Khiết có giống bò đẹp nên tìm tới hỏi mua. Năm vừa rồi ông bán một con bò đực lại Zebu với giá 20 triệu đồng, số tiền bán bò hàng năm được ông tích góp để dành mua thêm bò cái gây đàn. Trước đây ông đã từng cho phối giống trực tiếp nhưng không có hiệu quả. Từ kinh nghiệm nuôi bò nhiều năm ông cho biết muốn nuôi bò mang lại hiệu quả trước hết phải chọn bò giống khỏe mạnh sau đó phối giống bằng gieo tinh nhân tạo. Thường những con bê lai ra đời khỏe mạnh hơn so với những con bê được sinh ra bằng phối giống trực tiếp. Cũng theo ông Khiết muốn bò khỏe mạnh cần phải thường xuyên chích ngừa phòng bệnh.
Sau khi nghỉ hưu ông Võ Văn Ẩn ở Ấp 8, xã Minh Hưng, huyện Chơn Thành quyết định nuôi bò để tăng thêm thu nhập cho gia đình. Cũng như nhiều hộ chăn nuôi bò khác ông Ẩn đã thử phối giống trực tiếp nhưng không hiệu quả vì vậy ông nhờ dẫn tinh viên áp dụng kỹ thuật gieo tinh nhân tạo cho bò cái của gia đình. Năm nay ông Ẩn chọn giống bò Brahman để phối giống cho bò cái, đây là giống bò có nguồn gốc từ Ấn Độ thể hình chắc, khỏe mạnh, cơ bắp phát triển. Khi phối giống với bò Vàng sẽ cho sinh sản ra con bê lai khỏe mạnh, kháng bệnh tốt. Mỗi năm ông có thêm 2 con bê lai bằng kỹ thuật gieo tinh nhân tạo. Ngoài việc giữ lại gây đàn ông còn bán bò giống cho các hộ lân cận. Ông Ẩn cho biết giống bò lai Brahman rất được nhiều người tìm mua.
Nuôi bò ít tốn công chăm sóc nhưng cần có cỏ làm thức ăn cho chúng vì vậy ông Ẩn đã dành ra 3.000m2 đất để trồng cỏ. Có cỏ tại nhà ông đã chủ động được nguồn thức ăn cho bò quanh năm mà không cần phải dắt bò đi xa như trước đây.
Hiện trên địa bàn huyện Hớn Quản và huyện Chơn Thành có rất nhiều hộ nuôi bò. Khoảng 70% hộ chăn nuôi áp dụng kỹ thuật gieo tinh nhân tạo cho bò. Theo đánh giá bò gieo tinh nhân tạo sinh sản tốt hơn những con bò phối giống trực tiếp. Nhờ chăn nuôi bò lai mà kinh tế nhiều hộ gia đình ngày càng phát triển, không ít hộ vươn lên thoát nghèo.
Nhằm cải tạo giống bò Vàng từ năm 2011 – 2015 trung tâm khuyến nông khuyến ngư tỉnh Bình Phước đã tổ chức nhiều mô hình trình diễn đồng cỏ với hệ thống tưới nước và gieo tinh nhân tạo cho gần 10.000 con bò cái trên địa bàn tỉnh. Kết quả gieo tinh nhân tạo là hàng ngàn con bê lai ra đời, sinh trưởng phát triển tốt mang lại hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi.